زبان کوردی بر اساس دو رسم‌الخط آرامی و لاتین نوشته می‌شود. پس در حال حاضر زبان کوردی دو نوع الفبا دارد که ما به بررسی رسم‌الخط آرامی می‌پردازیم.
الفبای زبان کوردی بر اساس رسم‌الخط آرامی از ۲۹ حرف بی‌صدا و ۸ حرف صدادار تشکیل می‌یابد.
حروفی که همیشه کلمه با آن‌ها آغاز می‌شود و معمولا در آن لب‌ها به هم برخورد می‌کنند.
ئــ / ب / پ / ت / ج / چ / ح / خ / د / ر / ڕ / ز / ژ / س / ش / ع / غ / ف / ڤ / ق / ک / گ / ل / ڵ / م / ن / و / هــ / ی
حروفی که هیچ‌گاه کلمه با آن‌ها آغاز نمی‌شود و معمولا در آن لب‌ها به هم برخورد نمی‌کنند.
ــا / و / وو / ــیــ ـــی / ــه / ـێـ ـێ / ـۆ
۱- در زبان کوردی:
برای حروف (ت / ط) تنها از حرف (ت) استفاده می‌شود.
برای حروف (ث / س / ص) تنها از حرف (س) استفاده می‌شود.
برای حروف (ذ / ز / ظ / ض) تنها از حرف (ز) استفاده می‌شود.
۲- نوشتار زبان کوردی متفاوت از زبان فارسی، بر اساس گفتار شکل می‌گیرد. برای مثال در زبان فارسی کلمه (خواهر) که از ( خ + و + ا + ه + ــَـ + ر ) تشکیل شده است (خواهر) نوشته اما (خاهر) خوانده می‌شود در صورتی که در زبان کوردی هر طور نوشته شود همانطور نیز خوانده می‌شود و برعکس که یکی از ویژگی‌های عالی زبان کوردی است.
۳- در زبان فارسی تعدادی از حروف صدادار نوشته نمی‌شوند اما تلفظ می‌گردند مانند حروف صدادار ــــَـــ فتحه / ــــِـــ کسره / ــــُـــ ضمه در صورتی که در زبان کوردی صداها نیز به حرف تبدیل می‌شوند.
در زبان کوردی حرفی وجود ندارد که نوشته شود اما خوانده نشود به عبارت ساده‌تر نوشتار براساس گفتار شکل می‌گیرد. مثلا جمله فارسی (من خیلی گشنه هستم) را با الفبای زبان کوردی به این صورت می‌نویسیم (مه‌ن خێیلی گۆشنێ هه‌سته‌م)
این صدا را در زبان کوردی بصورت حرف (ــه / ه) نوشته می‌شود.
در زبان فارسی صدای فتحه تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کوردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.
فارسی => کوردی
سرد ( س + ــَـ + ر + د ) => سەرد ( س + ـه + ر + د )
درد ( د + ــَـ + ر + د ) => دەرد ( د + ه + ر + د )
زهر ( ز + ــَـ + هـ + ر ) => زەهر ( ز + ه + هـ + ر )
مشاهده می‌گردد که صدای ــــَـــ فتحه تبدیل به شکل نوشتاری (ه / ــه) شده است.
سبد (سه‌به‌د) - مملکت (مه‌ملێکه‌ت) - آرش (ئاره‌ش) - اسب (ئه‌سب)
مثالهای کوردی (خەم - خەفەت - دەگمەن - فەرهەنگ - مەهەستی)
این صدا را در زبان کوردی بصورت (ـێـ / ــێ) می‌نویسند.
در زبان فارسی صدای کسره تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کوردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.
فارسی => کوردی
زرشک ( ز + ــِـ + ر + ــِـ + ش + ک ) => زێرێشک ( ز + ـێـ + ر + ـێـ + ش + ک )
بهشت ( ب + ــِـ + هـ + ــِـ + ش + ت ) => بێهێشت ( ب + ـێـ + هـ + ـێـ + ش + ت )
درز ( د + ــِـ + ر + ز ) => دێرز ( د + ـێـ + ر + ز )
مشاهده می‌گردد که صدای ــــِـــ (کسره) تبدیل به شکل نوشتاری (ـێـ / ــێ) شده است.
دفاع (دێفاع) - بهنام (بِێهنام) - کلاس (کێلاس) - انسان (ئێنسان)مثالهای کوردی (دێ - سێ - خێر - شێت - تێر)
این صدا را در زبان کوردی بصورت (ـۆ / ۆ) می‌نویسند.
در زبان فارسی صدای ضمه تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کوردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.
فارسی => کوردی
لرد ( ل + ــُـ + ر + د ) => لۆرد ( ل + ـۆ + ر + د )
پشت ( پ + ــُـ + ش + ت ) => پۆشت ( پ + ـۆ + ش + ت )
برد ( ب + ــُـ + ر + د ) => بۆرد ( ب + ـۆ + ر + د )
مشاهده می‌گردد که صدای ــُـ (ضمه) تبدیل به شکل نوشتاری (ـۆ / ۆ) شده است.
استخوان (ئۆستۆخان) - عصاره (عۆسارێ) - مسلمان (مۆسه‌لمان)مثالهای کوردی (زۆر- بۆر -نۆ - بۆنمۆن)
(مانند حرف «واو» درکلمه «مو») این صدا را در کوردی بصورت (ــوو / وو) می‌نویسند.
در زبان فارسی نیز این صدا هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود اما با این تفاوت که در زبان فارسی برای صدای (اوی کشیده) هم از «و» استفاده می‌شود.
در زبان فارسی هم برای (و) کوتاه مثل (شوک) و هم برای (و) بلند (وو کوردی) مثل (تووران) تنها از حرف (و) استفاده شده است اما در زبان کوردی این دو بعنوان دو حرف جدا بکار می‌روند.
(جووتیار - تووران) - (بولبول - سوخمه)
مثالهای زیر از و بلند (وو) هستند.
فارسی => کوردی
رود ( ر + و + د ) => روود ( ر + وو + د )
شور ( ش + و + ر ) => شوور ( ش + وو + ر )
نور ( ن + و + ر ) => نوور ( ن + وو + ر )
مثالهای کوردی (لووت - توور - جووت - پووت - بوون)
تقریبا معادل همزه (ء) در زبان فارسی است. در زبان کوردی بصورت بسیار خفیف ادا می‌شود و همیشه در ابتدای کلمات کاربرد دارد. همچنین به تمامی مصوت‌ها هم می‌چسبد.
در زبان کوردی هیچ کلمه‌ای با الف شروع نمی‌شود بلکه باهمزه (ئـ) شروع می‌شود.
(ئـ + ـا): آزاد (ئازاد) - آوات (ئاوات) - آگر (ئاگر) - آش (ئاش) - آکام (ئاکام) (ئـ + ـه): اسب (ئه‌سب) - اردلان (ئەردەڵان) - ابر (ئه‌بر) (ئـ + ـێـ): انسان (ئێنسان) - استغفار (ئێستێغفار) - اصفهان (ئێسفه‌هان) (ئـ + ـۆ): استخوان (ئۆستۆخان) - امید (ئۆمید) - اسطوره (ئۆستوورێ) (ئـ + ـوو): اوستا (ئووستا) (ئـ + ـیـ): ایمان (ئیمان) - ایلام (ئیلام) - ایران (ئیران) (ئـ + بزرۆکه): ئسپار، ئستران
مثالهای کوردی (ئێوارە، ئێرە، ئێوە، ئێستا، ئێسک، ئۆخەی، ئۆغر، ئۆقرە، ئی‌تر)
تلفظ این حرف معمولا برای غیر کورد‌ها بسیار سخت است. زیرا این حرف در زبان فارسی وجود ندارد و بصورت (ڕ) کلفت تلفظ می‌شود. برای تلفظ صحیح باید زبان کمی عقب‌تر از دندان‌ها قرار گیرد و بخشی از نوک زبان با پشت دندانهای بالا بچسبد. این حرف مشدد و ادامه دار تلفظ می‌شود.
از لحاظ نوشتاری نشانهٔ (۷) هفت کوچک در زیر (ر) بصورت (ڕ) قرار می‌گیرد که برای جداسازی این حرف از حرف «ر» که نازک‌تر تلفظ می‌شود لازم است.
نکته بسیار مهم: چون در زبان کوردی هیچ کلمه‌ای با «ر» نازک شروع نمی‌شود هرگاه کلمه ایی با حرف «ر» شروع شود حتما آوای (ڕ) را دارد معمولا در ابتدای کلمه نشانه (۷) را قرار نمی‌دهند اما اگر «ڕ» بزرگ در وسط یا آخر کلمه بکار برود حتما باید بصورت ( ــڕ / ڕ) نوشته شود. و علامت «۷» در زیر حرف (ر) است نه بالای آن یصورت (ڕ) پس حتما هرگاه در اول جمله بود «ڕ» است اما در وسط جمله شاید «ر» شاید «ڕ» باشد.
حرف (ر): باران، کاروان، شار، دار، سەربەرز
حرف (ڕ): ڕێوی، ڕەش، ڕزگار، مەڕ
تلفظ این حرف دقیقا مانند تلفظ حرف (وی = V) در انگلیسی می‌باشد. فارس زبان‌ها نیز حرف (و) در ابتدای کلمات را به همین صورت تلفظ می‌کنند مانند تلفظ (و) در کلمه (ورود).
تلفط حرف (ڤ) مترادف حرفی بین (و - ف) می‌باشد.
الان حرف V انگلیسی را تلفظ کنید. این همان (ڤ: ڤـ ـڤـ ـڤ ڤ) است.
واتیکان (ڤاتیکان) - ورود (ڤۆرود) - ولی (ڤه‌لی) - (view = ڤیو) - (move = موڤ)
مثالهای کوردی (تاڤگه- مرۆڤ - ئەڤین- ئەڤیندار - هەڤاڵ)
شاید سخت‌ترین حرف برای تلفظ همین حرف باشد. این حرف در زبان فارسی وجود ندارد. برای تلفظ آن بخش بیشتر از زبان نسبت به تلفظ حرف (ل) زبان به سقف دهان می‌چسبد و کمی پایین‌تر از نوک زبان نیز به دو طرف داخل دهان نزدیک می‌شوند. همچنین برای جداسازی از حرف (ل) که نازک تلفظ می‌شود روی این حرف نشانه (۷) هفت کوچک قرار می‌گیرد.
نویسه (ل): لاله (لالێ) - لابد (لابۆد) - لشکر (له‌شکه‌ر)
نویسه (ڵ): (able = ئێی بڵ) - (handle = هه‌ندڵ) - (apple = ئه‌پڵ)
مثالهای کوردی (لووس، لۆکە، پشیلە) (ئاڵۆز، که‌ڵ، شەتڵ، چەقه‌ڵ)
هیچ کلمه‌ای در زبان کوردی با آوای (ل غلیظ یا ڵ) آغاز نمی‌گردد و اگر کلمه‌ای با (ل) شروع شود حتما (ل نازک) است، که در ابتدای آن کلمه استفاده شده است.
۱- تمام کلماتی که در زبان کوردی با «ل» شروع می‌شود حتما «ل» کوچک است.
۲- تمام کلماتی که در زبان کوردی با «ر» شروع می‌شود حتما «ڕ» بزرگ است.
در زبان کوردی حروف تلفظ (ح / ع / غ / ق / و) کاملا مشخص و بارز است و می‌توان گفت شبیه عربی تلفظ می‌شود.